Stichting Pensioenfonds SCA Jaarverslag 2012
13
Uitgelicht: Economie 2012
Divergentie economie en financiële markten
Kenmerkend voor 2012 was de scheiding tussen de
ontwikkelingen in de reële economie enerzijds en
op de financiële marken anderzijds.
Met een reële groei van 2,2% was 2012 voor de
mondiale economie het zwakste jaar sinds de
recessie van 2009. De groei was beduidend lager
dan in 2010 (4,3%) en 2011 (2,7%), en ook
significant lager dan het gemiddelde van 3,2% in
het decennium voor de kredietcrisis. De economie
van de EMU zakte in 2012 weg in een recessie en
de groei in China nam af van meer dan 10% naar
een driejarig dieptepunt van circa 7,5%. Ook de
Amerikaanse economie groeide met circa 2%
gematigd.
Het beeld was aanzienlijk positiever op de
financiële markten. Er was opnieuw sprake van veel
onrust, met name in de eerste helft van het jaar. Per
saldo
presteerden
echter
praktisch
alle
activamarkten goed en daalde de risicoaversie zelfs
bijna naar niveaus van voor de crisis. Zo steeg de
MSCI All Country World aandelenindex in 2012
met 13,4%. Als teken van afnemende angst voor
calamiteiten in de EMU, daalde de rente op
Italiaanse 10-jarige obligaties per saldo van circa
6,9% naar circa 4,5% en de Spaanse 10-jaars rente
van 5,4% naar 5,25%. Verwacht zou kunnen
worden dat afnemende ‘EMU-angst’ tot een
verminderde vraag naar veilige havens zou leiden,
maar ook de rente op 10-jarige staatsobligaties van
de kernlanden in de EMU, de VS en het VK daalde
per saldo, zodat deze obligaties eveneens positieve
rendementen lieten zien. De Europese swaprentes
ten slotte daalden eveneens.
Draghi
Wat lag ten grondslag aan deze divergerende routes
van economie en financiële markten? Kort
samengevat: centrale banken. Wat dit betreft vond
op 25 juli het ‘definiërende moment’ van 2012
plaats. Nadat de hooggespannen verwachtingen
voor de eurotop van eind juni – wederom – niet
werden ingelost, versnelde de stijging van de
perifere rentes richting de hoogtepunten van eind
2011. Hierdoor was de ECB gedwongen om in te
grijpen.
Op 25 juli beloofde de president van de ECB, Mario
Draghi, in Londen ten overstaan van beleggers dat
“de ECB er alles aan zal doen wat nodig is om de
euro overeind te houden. Geloof me, het zal genoeg
zijn”. Gedurende de weken daarna werden de details
van deze belofte prijsgegeven. Zo kondigde de ECB
aan ongelimiteerd staatsobligaties van perifere
lidstaten met een looptijd van één tot drie jaar te
zullen opkopen, wanneer nodig.
Wel werd hier als voorwaarde aan verbonden dat
landen eerst een officieel beroep moeten doen op
een steunprogramma van het noodfonds ESM.
Daarmee waarborgt de ECB dat de steun gepaard
gaat met een strenge bezuinigings- en
hervormingsagenda.
Kort daarna kondigde in de VS de Federal Reserve
aan iedere maand voor USD 40 miljard
hypotheekgerelateerde obligaties op te zullen kopen,
bovenop USD 40 miljard aan langlopende
staatsobligaties.
